Makyavelist Nedir?

Makyavelist Nedir? Makyavelist Ne Anlama Gelir?

Makyavelist (yada Makyavelizm), İtalyan düşünür Niccolò Machiavelli’nin (1469-1527) bilhassa “Prens” adlı kitabından esinlenerek türetilmiş bir kavramdır. Psikoloji alanında, başkalarını manipüle etme ve sömürme eğilimi, ahlaka kayıtsızlık, duygu eksikliği ve kişisel menfaate aşırı odaklanma olarak tanımlanır. Bu terim, siyasal yada toplumsal bağlamda, hedeflere ulaşmak için her yolu mübah gören bir yaklaşımı ifade eder; mesela, aldatma, hile ve fırsatçılığı ihtiva eder. Felsefi olarak, Machiavelli’nin devlet yönetimi fikirlerinden doğan bu kavram, çağdaş psikolojide “karanlık üçlü” (dark triad) kişilik özelliklerinden biri olarak kabul edilir: narsisizm, makyavelizm ve psikopati. Özetlemek gerekirse, makyavelist, kendi çıkarları uğruna başkalarını vasıta olarak gören, pragmatik ve manipülatif bir tutumu simgeler.
 

Makyavelist Kişilik Özellikleri Nelerdir?

Makyavelist kişilik, ruhsal bir özellik olarak şu niteliklerle karakterize edilir:

Manipülatif ve Stratejik Düşünme: Başkalarını kendi hedeflerine ulaşmak için vasıta olarak kullanma eğilimi; vakalara objektif ve duygusal olmayan bir görüş açısı.
Ahlaka Kayıtsızlık ve Duygu Eksikliği: Etik kurallara aldırmama, empati yoksunluğu ve cynik (kötümser) bir insan doğası görüşü.
Fırsatçılık ve Aldatma: Kişisel çıkarlar için yalan söyleme, hile yapma ve fırsatları sömürme.
Soğuk ve Hesapçı Yaklaşım: Duygusal bağlardan kaçınma, ilişkileri güç ve çıkar odaklı görme; mesela, “karanlık üçlü” içinde psikopatiye benzer şekilde antisosyal eğilimler gösterir fakat daha azca impulsif ve daha planlıdır.
Yüksek Zeka ve Uyum Sağlama: Makyavelist bireyler çoğu zaman parlak zeka ve uyarlanabilir olur; düşünmeden hareket etmezler, kimi zaman dürtüselliği kalkan olarak kullanırlar.

Bu özellikler, kişinin toplumsal etkileşimlerde avantaj sağlamasını amaçlar sadece uzun solukta itimat yitirilmesine yol açabilir.
Makyavelist Davranış Nedir?
Makyavelist davranış, kişisel hedeflere ulaşmak için manipülasyon, aldatma ve sömürme odaklı eylemleri kapsar. Bu davranışlar şu şekilde özetlenebilir:

Manipülasyon ve Sömürme: Başkalarını kendi çıkarları için kullanma; mesela, ikna edici konuşmalarla yada yalanlarla yönlendirme.
Hile ve Fırsatçılık: Her fırsatı değerlendirme, etik olmayan yöntemlere başvurma (mesela, gizli saklı anlaşmalar yada ihanet).
Pragmatik ve Hesapçı Eylemler: Duygusal kararlar yerine stratejik hamleler; mesela, iş hayatında yükselme için başkalarını saf dışı bırakma.
Güç Odaklı İlişkiler: İlişkileri çıkar temelli kurma, sadakat yerine korku yada çıkar ilişkilerini tercih etme.

Bu davranışlar, psikolojide “asosyal olmayan” manipülasyon olarak görülür; şu demek oluyor ki, açık sertlik yerine gizli saklı taktikler kullanılır. Örgütsel bağlamda, makyavelist davranışlar tükenmişlik yada mobbing benzer biçimde negatif sonuçlara yol açabilir.
Makyavelist Liderlik Nedir?
Makyavelist liderlik, Machiavelli’nin “Prens” eserindeki fikirlerden esinlenerek, gücü elde etmek ve korumak için manipülasyon, korku ve pragmatik şekilleri kullanan bir liderlik tarzıdır. Bu yaklaşımda:

Güç ve Korku Kullanımı: Lider, otoritesini sevgi yerine korkuyla sürdürür; mesela, rakipleri manipüle ederek yada saf dışı bırakarak.
Manipülatif Stratejiler: Kişisel çıkarları maksimize etmek için etik olmayan taktikler; mesela, yalanlar yada ittifaklar kurma/ bozma.
Pragmatik ve Sonuç Odaklı: Ahlaki değerler yerine başarı ön plandadır; “amaç araçları haklı kılar” ilkesi geçerlidir.
Örgütsel Etkileri: Bu liderlik, kısa vadede etkili olabilir sadece uzun solukta sinizm, mobbing yada düşük motivasyona niçin olur.

Makyavelist liderlik, etik liderliğin zıttı olarak görülür ve örgütlerde negatif sonuçlar doğurabilir, mesela çalışanlarda ruhsal sözleşme ihlali.