Gülme Gazı Nedir?
Gülme gazı, bilimsel adıyla nitröz oksit (N
2
O), yaygın olarak tıpta kullanılan renksiz ve kokusuz bir gazdır.
Halk içinde bu adı almasının sebebi, solunduğunda sebep olduğu hafifçe coşku ve hissizlik halidir. İngilizce’de de “laughing gas” olarak bilinir.
Gülme Gazı Ne İşe Yarar?
Gülme gazının en yaygın kullanım alanı tıptır. Bilhassa diş hekimliğinde ve minik cerrahi işlemlerde anestezi (uyuşturma) amacıyla kullanılır.
Anestezik ve Ağrı Kesici Etki: Nitröz oksit, ağrı hissini azaltır ve hastanın rahatlamasını sağlar. Tam bir şuur yitirilmesine niçin olmaz; hasta işlem esnasında uyanık kalır, sadece daha azca endişeli ve ağrıya karşı daha azca kırılgan olur.
Sakinleştirici Etki: Bilhassa dişçi korkusu olan hastalarda sakinleşme ve gevşeme sağlamak için tercih edilir. Kısa süreli işlemlerde etkili bir yöntemdir.
Süratli Etki ve Süratli Geçiş: Etkisi oldukça süratli adım atar ve gazın solunumu kesildiğinde tesiri de hızla kaybolur. Bu sayede hasta, işlemden sonrasında kısa sürede düzgüsel haline dönebilir.
Gülme gazı, kontrollü bir halde, çoğu zaman oksijenle karıştırılarak verilir. Ancak, eğlence amaçlı yada denetimsiz kullanımı ciddi sıhhat riskleri taşır.
Gülme Gazı Nasıl Yapılır?
Gülme gazı (N
2
O), kimyasal yollarla laboratuvar ortamında üretilir. En yaygın üretim yöntemi, amonyum nitratın ısıtılarak termal ayrışmasıdır. Bu işlem, denetim altında ve hususi ekipmanlarla gerçekleştirilmelidir.
Amonyum nitratın (NH
4
NO
3
) ısıtılmasıyla nitröz oksit (N
2
O) ve su (H
2
O) açığa çıkar:
NH
4
NO
3
(k)
Δ
N
2
O(g)+2H
2
O(g)
Bu üretim süreci, evde yada kontrolsüz ortamlarda yapılması mümkün olmayan, tehlikeli bir kimyasal reaksiyondur. Saf olmayan nitröz oksit, zehirli maddeler içerebilir. Bu nedenle, yalnız lisanslı profesyoneller ve tesisler tarafınca üretilip kullanılmalıdır.