Evdeki eski bilgisayarlar artık zengin ediyor: Açık artırmayla satıyorlar
Bir zamanlar evlerin köşelerinde tozlanan, hurdacılarda kilo hesabıyla satılan eski bilgisayarlar, bugün koleksiyoncuların gözdesi haline geldi. Bilhassa 1980’ler ve 90’lara ilişkin nostaljik modeller, dijital son zamanların yükselen yatırım araçlarından biri olma yolunda aşama kaydediyor. Artık eski teknoloji çöpleri değil, servet değerinde antikalar sayılıyor.
“ÇALIŞMASA DA OLUR”
Apple’ın 1984’te piyasaya sürdüğü ilk Macintosh, Commodore 64, Amiga 500, IBM 5150 benzer biçimde cihazlar, teknoloji evveliyatına yön veren modeller içinde yer ediniyor. Günümüzde bu tür bilgisayarlar, koleksiyoncular ve müze projeleri için yüksek meblağlara alıcı bulabiliyor. O şekilde ki, kutusu açılmamış bir Macintosh Classic geçtiğimiz yıl 4.000 dolara satıldı. Hatta bazı parçalar yalnızca kasasıyla bile binlerce liraya kıymet görülebiliyor.
Kriter ne mi? Emek harcaması bile gerekmiyor. Asıl sorun; orijinallik, kondisyon, tarihî kıymet ve nadirlik.
YENİDEN PİYASAYA ÇIKIYOR
Eski bilgisayarları değerlendirenler yalnız koleksiyonerler değil. Biroldukça girişimci, bu cihazları onarım ederek, çağdaş sistemlerle entegre edip tekrardan piyasaya sürüyor. Mesela, 90’lardan kalma bir IBM ThinkPad, içine SSD ve çağdaş Linux dağıtımları yüklenerek tekrardan işlevsel hale getiriliyor. Bu sayede hem nostaljik hem çevreci bir ürün ortaya çıkıyor.
Bu dönüşüm ekonomisi, e-atık sorununu da hafifletiyor. Kullanılmayan cihazları çöpe atmak yerine değerlendiren bu kişiler, teknolojiye ikinci bir yaşam kazandırıyor.
AÇIK ARTIRMAYLA SATILIYOR
“Eski bilgisayarlar nasıl servet ediyor?” sorusunun yanıtı birazcık da dijital platformlarda gizli saklı. YouTube’da, eski donanımları onarım eden kanallar milyonlarca izlenme alırken, eBay, Etsy ve Letgo benzer biçimde platformlarda retro cihazlar minik servetlere el değiştiriyor.
Kutu içinde ne olduğu tam, belgeleri duruyor ve ekran sararmamış bir Commodore 64, ABD pazarında 1000-2000 dolar içinde alıcı bulabiliyor. Türkiye’de ise nostalji meraklıları, bazı ürünler için 10-15 bin TL ödemeye hazır.
DİSKETLER DE ALTIN DEĞERİNDE
Retro cihazların tek kıymetli parçası donanım değil. Bazı eski yazılımlar –mesela, disket içindeki orijinal MS-DOS kopyaları, klasik oyunlar yada ilk nesil Adobe yazılımları– koleksiyon kıymeti taşıyor. Yazılım lisansları, kutulu oyunlar ya da eski rehber kitapçıklar bile başlı başına açık artırmalarda yer ediniyor.
Ayrıca bazı yazılımlar, yeni işletim sistemleriyle uyumlu hale getirilip çağdaş platformlara entegre edilerek, zamanı ve ticari bir köprü kuruyor.
TÜRKİYE’DE DE İLGİ BÜYÜYOR
Retro teknolojiye ilgi yalnızca yurt dışıyla sınırı olan değil. Türkiye’de de hem bireysel koleksiyoncular hem de bazı teknoloji müzeleri bu cihazların peşine düşmüş durumda. Bilhassa üniversitelerin bilgisayar mühendisliği bölümleri ve teknoloji zamanı meraklıları, bu eski makineleri eğitim ve sergi amaçlı olarak topluyor.
Ankara, İstanbul ve İzmir’deki bazı teknoloji kafeleri, retro bilgisayarları sergileyerek müşterilere nostaljik bir tecrübe sunuyor. Hatta bazı girişimciler, bu eski bilgisayarları kiralayarak film ve dizi setlerine temin ediyor. Böylece cihazlar yalnız anı değil, gelir kaynağı da oluyor.