Cis Nedir?
Cis kelimesi, Latince kökenli bir önektir ve “bu tarafta” yada “aynı tarafta” anlamına gelir. Çeşitli bilimsel alanlarda kullanılır.
Cis Cinsiyet
Cis, bilhassa cinsiyet kimliği bağlamında cisgender (Türkçe: sisgender) kelimesinin kısaltması olarak kullanılır. Cisgender, bir kişinin doğduğu andaki atanmış cinsiyetinin (biyolojik cinsiyet) kendi hissettiği cinsiyet kimliğiyle aynı olması durumunu ifade eder.
Mesela, bir şahıs doğduğunda adam olarak atanmışsa ve kendini de adam olarak tanımlıyorsa, bu şahıs cisgender bir adamdır. Aynı şekilde, doğuştan hanım olarak atanmış ve kendini hanım olarak hisseden biri de cisgender bir hanımdır.
Cis’in Farklı Alanlardaki Kullanımı
Cis, yalnız cinsiyetle ilgili bir terim değildir. Kimya ve coğrafya benzer biçimde değişik alanlarda da kullanılır:
- Kimya: Organik kimyada, moleküllerdeki atomların uzamsal düzenini tanımlamak için cis-trans izomeri terimi kullanılır. Cis, benzer grupların molekülün aynı tarafında bulunduğunu gösterirken, trans ise zıt taraflarda bulunduğunu belirtir.
- Coğrafya: Cisalpina benzer biçimde terimlerde kullanılır. “Cisalpina,” Alpler’in bu tarafında (Roma İmparatorluğu’na bakılırsa) anlamına gelirken, “Transalpina” Alpler’in öte tarafını ifade eder.
Cinsiyet bağlamında kullanıldığında, “cis” terimi bir kişinin atanmış cinsiyeti ile cinsiyet kimliğinin eşleştiğini anlatır. Genellikle “cisgender” kelimesinin kısaltmasıdır.