ZAMAN TERSİNE Mİ AKIYOR? BENJAMIN BUTTON GERÇEK Mİ, EFSANE Mİ?
Sinema tarihinin en olağan dışı hikâyelerinden biri…
Brad Pitt’in yaşam verdiği Benjamin Button, doğduğunda yaşlı bir adam olan ve yaşlandıkça gençleşen bir karakterdi. Göz kamaştıran bu hikâye, izleyicilerin aklında tek bir suali bıraktı: “Benjamin Button gerçekten yaşadı mı?”
Peki bu vaka kurgu mu, gerçek mi? Tersine yaşlanmak mümkün mü? Bilim ne diyor? Gerçekler, iddialar ve işin arka planı şimdi gün yüzünde…
BENJAMIN BUTTON GERÇEK Mİ?
Ilk olarak şunu netleştirelim: Benjamin Button adlı bir şahıs, tarihte bu şekilde var olmadı.
Ancak bu hikâye, tamamen bir hayal ürünü de değil. 1922 senesinde meşhur Amerikalı yazar F. Scott Fitzgerald tarafınca kaleme alınan “The Curious Case of Benjamin Button” adlı kısa öyküden uyarlandı.
Yani, Benjamin Button karakteri yazınsal bir kurgu. Ama… esin kaynağı neydi?
İlginçtir ki, Benjamin Button sendromu benzeri ender genetik hastalıklar, tıp dünyasında hakikaten mevcut!
HASTALIK MI, TERS YAŞLANMA MI? “BENJAMIN BUTTON HASTALIĞI” NEDİR?
Benjamin Button sendromu olarak halk içinde anılan bu durum, aslına bakarsak tıpta Progeria (Hutchinson-Gilford Sendromu) olarak malum erken yaşlanma hastalığıdır.
Ancak Benjamin Button hikâyesi yaşlı doğup gençleşmeyi anlatırken, Progeria hastalığı bunun tersidir: çocuk yaşta görülür ve hızla yaşlandırır.
-
Progeria hastalığına yakalanan çocuklar, 1-2 yaşından itibaren hızla yaşlanma emareleri gösterir.
-
Saç dökülmesi, cilt incelmesi, damar sertliği ve kemik problemleri görülür.
-
Ortalama yaşam süresi 13 ila 15 yıl içinde değişmiş olur.
Yani Benjamin Button hikâyesi, bu hastalığın hüzünlü bir ters yansıması olarak kurgulanmış olabilir.
BENJAMIN BUTTON KAÇ YAŞINDA ÖLDÜ?
Filmde Benjamin Button karakteri, yaşamına yaşlı bir adam olarak adım atar ve bebek bedenine kadar gerileyerek hayata veda eder.
Brad Pitt’in canlandırdığı karakter, filmimizde ortalama 84 yaşlarında ölmüştür, sadece bedeni o sırada yeni dünyaya gelen bir bebek gibidir.
Yani vakit karakterin üstünde ters işler; seneler geçtikçe gençleşir, sonunda yok olur.
GENÇLEŞME GERÇEK Mİ OLUYOR?
Bilim dünyası “zamanı tersine çevirmek” terimini tartışıyor. Peki bu hakikaten mümkün mü?
Son yıllarda meydana getirilen bazı emek harcamalar, yaşlanmayı yavaşlatma hatta “genetik saatleri geri sarma” üstüne aşama kaydediyor:
-
Yale Üniversitesi araştırmacıları, farelerde hücre yaşlanmasını kısmen tersine çevirmeyi başardıklarını duyurdu.
-
CRISPR gen düzenleme teknolojisi, yaşa bağlı hastalıkları geciktirmek ve genç hücre yenilemek mevzusunda ümit vadediyor.
-
Yoshinori Ohsumi’nin otofaji üstüne Nobel ödüllü emek harcaması, hücrelerin kendini “yenileyebildiğini” gösterdi.
Ama hemen hemen bir insanoğlunun gençleşerek yaşadığına yada “tersine yaşlandığına” dair bilimsel olarak kanıtlanmış bir olay yok.
BENJAMIN BUTTON HİKAYESİ GERÇEK Mİ?
Hayır. Benjamin Button, tarihte yaşamış biri değil. Ancak hikâyesi, insanlığın zamana karşı verdiği savaşın sembolü hâline geldi.
Gerçek hayatta insanoğlu yaşlı doğmuyor ve gençleşerek ölmüyor. Ama Benjamin Button’un hikayesi, Progeria benzer biçimde ender ve ölümcül hastalıklara farkındalık kazandırdı.
Aynı zamanda bilim dünyasında hâlâ yanıtı aranan bir suali gündeme getirdi:
Zaman durdurulabilir mi? Yaşlanma tersine çevrilebilir mi?
Bir gün bu probleminin cevabı evet olursa…
Belki tamamımız birer Benjamin Button oluruz.