Layüsel Ne Demek? TDK Anlamı ve Dini Kullanımı
Layüsel’in Anlamı ve Kökeni
Layüsel, Arapça kökenli bir terim olup “hesap sorulamaz, sorgulanamaz” anlamına gelir. Kelime; “la” (değil) ve “yus’el” (sual sorulur) fiillerinin birleşiminden oluşur. İslamî literatürde en fazlaca Allah’ın mutlak iradesi ve sorgulanamaz gücü için kullanılır.
Dini Kullanımı
Kur’an-ı Kerim’de Zümer Suresi 56. ayette “O, yaptıklarından sorgulanmaz; onlar ise sorgulanacaktır.” ifadesi yer alır. Bu ayette geçen “layüsel” sıfatı, yalnız Allah’ın hesap vermez bulunduğunu, insanoğlu ve öteki varlıkların ise yaptıklarından görevli tutulacağını vurgular.
“Hiç Kimse Layüsel Değildir” Ne Anlama Gelir?
Bu ifade, insanların mesuliyet sahibi bulunduğunu, yaptıklarının hesabını vermek zorunda olduklarını belirtir. Yani yalnız yüce varlık olan Allah, sorgulanamazdır.
TDK Sözlüğünde Layüsel
Türk Dil Kurumu’nun sözlüğünde layüsel kelimesi şu anlamlara haizdir:
-
Hesap sorulamaz, sorgulanamaz (bilhassa yüce varlık için)
-
Günlük dilde, sorumsuz yada sorumluluktan kaçan şahıs anlamında da kullanılabilir.
İlgili Diğer Terimler
-
Layuhti: Arapça “vermez” anlamındadır. Dini metinlerde Allah’ın bir mevzuda izin yada kayra vermemesi durumunu ifade eder.
-
Nigehban: Farsça kökenli “koruyucu, gözleyen, bekçi” anlamına gelir. Tasavvuf çevrelerinde Allah’ın kullarını korumuş olan sıfatlarından biridir.
-
Layemut: “Ölümsüz” anlamına gelir. Allah’ın sıfatlarından biridir ve “la” (olumsuzluk) ile “yemut” (ölmek) fiilinden türemiştir.
“layüsel” kelimesi İslamî bağlamda Allah’ın sorgulanamaz enerjisini ifade eden mühim bir terimdir.