2 Temmuz 1993’te Sivas’ta düzenlenen Pir Sultan Abdal Kültür Etkinlikleri, Türkiye evveliyatına kara bir kir olarak geçen Madımak Katliamı ile sonlanmış oldu. Radikal grupların oteli ateşe vermesi sonucu 33 aydın ve sanatçı, 2 otel görevlisi ve 2 saldırgan yaşamını yitirdi. O gün katliamdan sağ çıkmayı başaran azca sayıdaki kişiden biri ise yazar Aziz Nesin oldu.
Madımak Katliamı Nedir?
Sivas’taki Pir Sultan Abdal Şenlikleri kapsamında onlarca aydın, sanatçı ve yazar Madımak Oteli’nde konaklıyordu. Etkinliklere katılan Aziz Nesin, o dönem Salman Rüşdi’nin “Şeytan Ayetleri” kitabını Türkçeye çevirmek istemesi ve dine yönelik bazı açıklamaları sebebiyle toplumun muhafazakâr kesimlerinden tepki alıyordu.
Etkinlikler sürerken, otelin önünde toplanan kalabalık kısa sürede radikalleşti. Olaylar büyüdü, Madımak Oteli ateşe verildi. Otelin içindeki 35 şahıs yaşamını yitirdi. Olay, organize bir hücum olarak kayıtlara geçti ve seneler devam eden yargılamalara mevzu oldu.
Aziz Nesin Neden Hedefteydi?
Devrin medya dili ve bazı mahalli gösterim organları, Aziz Nesin’in sözlerini çarpıtarak kamuoyuna sundu. Bilhassa “Bin yıllık Kur’an’a neden inanayım?” şeklindeki ifadesi, bağlamından koparılarak provokatif şekilde servis edildi. Bu söylemler, vakadan sonrasında çıkan gazetelerde “Sivas’ta Aziz Nesin isyanı” benzer biçimde başlıklarla yer aldı.
Aziz Nesin Nasıl Kurtuldu?
Katliam esnasında otelin üst katlarında mahsur kalan Aziz Nesin, itfaiyenin müdahalesiyle tahliye edilmeye çalışıldı. Ancak iddialara bakılırsa, merdivende bulunan bir görevli tarafınca ilkin darbedildi, arkasından aşağıya itildi.
Yere düşerek başından yaralanan Aziz Nesin, öfkeli kalabalığın ortasında kaldı. Linç edilmek üzereyken, araya giren polis ekiplerinin müdahalesiyle kalabalığın elinden son anda kurtarıldı. O anlara tanıklık eden görgü tanıkları, Nesin’in yere düştükten sonrasında tekmelendiğini ve ciddi şekilde darbedildiğini aktardı.
Aziz Nesin, vakadan sağ kurtulsa da, yaşadıkları ömrü süresince unutamadığı bir travma olarak kaldı. Katliamın arkasından hem kendisi hem ailesi yoğun tehditler aldı. Senelerce devam eden yargılamalarda, olayın organizasyonu ve ihmalleri münakaşa mevzusu oldu.
Aziz Nesin, Madımak Katliamı’nın en fazlaca hedef alınan isimlerinden biriydi. İtfaiye merdiveninden zorla indirildi, öfkeli grubun ortasında kaldı ve polislerin müdahalesiyle ölümden son anda kurtarıldı. Katliam sonrası gelişmeler, devrin medyası ve kamu kurumlarının sorumluluğunu da uzun süre gündemde tuttu.