Türkiye ve Almanya arasında yaşanan döner krizinin çözümü için son karar Brüksel’de alınacak
Türkiye, döner kebabın yalnızca belirli teknik koşullarla (mesela etin türü, dilimleme şekli, marine süresi benzer biçimde) hazırlanması halinde bu adla anılmasını istiyor. Amaç, dönerin adının Avrupa’da “herkesin kullandığı genel bir isim” değil, Türkiye’ye ilişkin geleneksel ve korumalı bir ürün olarak tanınması.
Benzer korumalar, Avrupa’da halihazırda Napoli pizzası ve Jamón Serrano benzer biçimde ürünlere tanınmış durumda.
Almanya’dan Sert Tepki
Ancak bu adım bilhassa Almanya’da ciddi tepkiyle karşılandı. Şundan dolayı Almanya, ortalama 7 milyar euroluk senelik döner sektörüyle Avrupa’nın döner merkezi konumunda. Türk göçmenlerin kurduğu bu sanayi, kuzu, dana, tavuk ve hatta vejetaryen versiyonlarla büyük çeşitlilik sunuyor.
Alman yetkililer ve üretici birlikleri, Türkiye’nin tescil girişiminin mahalli üreticilere zarar vereceğini, özgür ticareti kısıtlayacağını ve “döner” adının artık evrenselleştiğini korumak için çaba sarfediyor. Berlin yönetimi, Türkiye’nin başvurusuna resmi olarak itiraz etti.
Süreç Nasıl İşleyecek?
Avrupa Komisyonu, bu benzer biçimde tescil başvurularında ilkin üç aylık bir itiraz süreci tanır. Eğer bu sürede uzlaşma sağlanamazsa, altı ay içinde Komisyon nihai kararını verir. Türkiye’nin döner için sunmuş olduğu tarifte kuzu yada dana eti kullanılması, yatay kesimle 3-5 mm’lik dilimler halinde hazırlanması benzer biçimde teknik ayrıntılar yer ediniyor.
Eğer tescil onaylanırsa Avrupa’da döner adı yalnızca Türkiye’nin tanımladığı şekilde hazırlanan ürünler için kullanılabilecek. Almanya benzer biçimde ülkelerde alternatif tariflerle meydana getirilen dönerler başka bir isimle satılmak zorunda kalabilir.
Gastronomi uzmanları, bu girişimin yalnız ekonomik değil, bununla birlikte kültürel bir savaşım bulunduğunu belirtiyor. Türkiye, döneri dünya mutfağında “kendi adına tescil ettirmek” isterken, Almanya bu yemeğin kendi oldukça kültürlü kimliğine de ilişkin bulunduğunu korumak için çaba sarfediyor.