Yapay zeka sohbetleri ne kadar enerji harcıyor? İşte rakamlar

Google, suni zeka kullanımının çevresel etkilerine ilişkin bugüne kadarki en kapsamlı saha ölçümlerini deklare etti. Raporda, söyleşi botu Gemini üstünden gönderilen tek bir metin isteminin averaj 0,24 vatsaat (0,00024 kilovatsaat) enerji harcamış olduğu açıklandı. Bu kıymet, çağdaş bir televizyonun yalnızca dokuz saniyede harcamış olduğu elektrik miktarına denk geliyor.

Rapor, çevresel etkilerde yalnızca enerji tüketimini değil, karbon salımı ve su kullanımını da ortaya koydu. Buna bakılırsa, tek bir söyleşi istemi 0,03 gram karbon emisyonuna ve 0,26 mililitre su tüketimine niçin oluyor. Şirket, bu miktarı “beş damla su” olarak ifade ederek, önceki tahminlerin ne kadar yüksek bulunduğunu gösterdi.

Google mühendisleri, suni zeka sohbetlerinin çevresel ayak izinin önceki hesaplamalardan oldukça daha düşük bulunduğunu altını çizdi. Mayıs 2024 ile Mayıs 2025 döneminde meydana getirilen ölçümler, enerji tüketiminin 33 kat, karbon emisyonunun ise 44 kat gerilediğini gösteriyor. Şirket, bu düşüşte yazılım verimliliği ve model iyileştirmeleriyle sağlanan 23 katlık tasarrufun, daha verimli donanım kullanımıyla gelen 1,4 katlık ek avantajın etkili bulunduğunu belirtti. Ayrıca temiz enerji kullanımının artması, emisyon yoğunluğunu 1,4 kat azaltarak bu sürece katkı sağlamış oldu.

Raporda, Gemini sohbetlerinde kullanılan metodolojiye de değinildi. Bugüne kadar meydana getirilen birçok bağımsız çalışmanın dar kapsamlı ölçümler sebebiyle yanıltıcı sonuçlar verdiği açıklandı. Bir fazlasıyla çalışmanın yalnızca etken işlemcilerin enerji tüketimini dikkate almış olduğu, sadece Google’ın kullandığı yöntemin bekleme konumundaki makineler, hafıza gücü ve veri merkezlerinin soğutma sistemlerini de hesaba katmış olduğu ifade edildi.

Bu kapsamlı yaklaşım, mühim bir fark ortaya çıkardı: Dar kapsamlı yöntemle aynı söyleşi için 0,10 vatsaat enerji tüketimi hesaplanırken, kapsamlı yöntemle bu kıymet 0,24 vatsaat olarak ölçüldü. Google, bu durumun saydam ölçüm standartlarının gerekliliğini ortaya koyduğunu altını çizdi.

Raporda ek olarak su tüketimi mevzusunda da çarpıcı bulgular paylaşıldı. Veri merkezlerinde tek bir söyleşi için harcanan 0,26 mililitre suyun, daha ilkin öne sürülen 45-50 mililitrelik tahminlerden yüzlerce kat daha düşük olduğu ifade edildi. Şirket, bilhassa yüksek su stresi yaşayan bölgelerde yeni kurulan veri merkezlerinde hava soğutmalı sistemlerin kullanılacağını, böylece suni zeka hizmetleri için su kullanımının “sıfıra yakın” bir seviyeye çekileceğini duyurdu.

Çevresel ayak izinde süratli düşüşün altını çizen rapor, bireysel etkileşimlerin oldukça düşük bir tesiri bulunduğunu, sadece milyarlarca kullanıcının yarattığı toplam etkinin göz ardı edilmemesi icap ettiğini altını çizdi. Google, ultra verimli veri merkezleri, hususi donanım tasarımları ve karbon-sıfır enerji hedefleri yardımıyla bu maliyetlerin daha da düşeceğini kaydetti.

Son 12 ayda dolaylı karbon salımını ifade eden “Scope 2” emisyonlarının 47 kat, direkt donanım kaynaklı “Scope 1 ve 3” emisyonlarının ise 36 kat azaldığı bildirildi. Bu gelişme, Google’ın suni zeka hizmetlerinde enerji tüketimi ile karbon emisyonunu birbirinden kısmen bağımsız hale getirdiğini gösteriyor.

Tek bir sohbetin çevresel tesiri düşük olsa da, küresel ölçekte milyarlarca etkileşim sebebiyle bu alandaki şeffaflığın yaşamsal olduğu vurgulandı. Raporda, “Yapay zekanın yetenekleri gelişirken, çevresel verimliliğinin de aynı hızda ilerlemesi gerekiyor” değerlendirmesi yer aldı.